Orada Her Zaman Biraz Boşluk Vardır…
Hız aşırtma hakkında bir makale yazmak her zaman karışık bir nimettir. Bir yandan, bize donanımın sınırlarını zorlamak ve ücretsiz olarak ekstra performans elde etme hissinin tadını çıkarmak için bir bahane veriyor. Öte yandan, okuyucularımızın aynı başarı seviyelerini elde edemeyebileceğinin her zaman çok farkındayız çünkü işin içinde çok fazla faktör var.
Soğutma buna iyi bir örnektir. Piyasaya çıkan ilk kartları süsleyen referans tasarımlar işlerini yeterince iyi yaparken, pazar sonrası çözümler, üreticinin kendi tasarımını taşıyan modeller gibi daha iyi sonuçlar verme eğilimindedir. Isı boruları iyidir ve daha fazla ısı borusu daha iyi olma eğilimindedir. Aynı şekilde, termal yük daha geniş bir alana dağıtılabildiğinden, daha büyük bir soğutucu da faydalıdır. Bu çok önemli bir nokta, çünkü bir referans soğutucu GPU’yu stok hızlarında yaklaşık 80 ila 90 santigrat derece sıcaklıkta tutarken (umarım) yalnızca orta düzeyde gürültü üretecek şekilde tasarlanmıştır.
Gidip GPU’nuzun çekirdek frekansını arttırırsanız, daha yüksek ısı çıkışı ile sonuçlanırsa, fan, grafik yongasının aşırı ısınmasını önlemek için maksimum hızına ulaşana kadar kademeli olarak daha yüksek ses çıkarır. Bu noktaya ulaşıldığında, kart soğutucunun etkinleştireceği en yüksek saat hızında çalışır. Genellikle, stok soğutucular sadece biraz boşluk sağlar. Ve fan, soğutucuya daha fazla hava üfleyerek ek ısıyla başa çıkmaya çalışırken, yalnızca sahip olduğu yüzey alanıyla bu kadarını yapabilir.
Bir SLI veya CrossFire kurulumunda birlikte çalışan iki güçlü grafik kartınız olduğunda benzer bir şey olur. Kartların fanları yüzde 85’ten yüzde 100 görev döngüsüne çıksa da, sonunda iki kartın tüm gücüyle çalışan ısı çıkışına karşı kaybedecekleri bir savaş veriyorlar. Buradaki sorun hava akışıdır. Kasaya çok az soğuk hava girer, bu nedenle muhafazanın içindeki az miktarda hava tekrar tekrar dolaşır ve bu sırada ısınır. Bir noktada, hava o kadar ısınır ki, soğutucu etkin bir şekilde GPU’yu soğutmayı durdurur, bu da GPU’da ve diğer bileşenlerde sıcaklık artışına neden olur.
Özetlemek gerekirse: kasadaki ortam sıcaklığı ne kadar yüksek olursa, grafik kartını soğuk tutmak o kadar zor olur.
Dikkate alınması gereken iki nokta daha, kartın BIOS’u ve grafik sürücüleridir. İdeal olarak, her ikisi de hız aşırtma ve saat ölçeklemeyi (kart 2D modundayken GPU ve bellek için saat hızlarını düşürme) mümkünse desteklemelidir. Bazı durumlarda, kart üreticileri ödevlerini yapmazlar. GPU’yu yüzde beş oranında overclock ediyorlar ve kartı bir OC Sürümü olarak satıyorlar. Bu, yük altında 3D performansını artırırken, grafik yongasını daha yüksek bir hız aşırtma frekansına kilitlemek, anakartın boştayken ölçeğinin küçülmemesi anlamına geliyor. Burada kazanan tek taraf enerji şirketiniz. GPU’nun maksimum hızda takılmasının diğer yan etkisi, Web’de gezinirken veya grafik olarak zorlu bir 3D oyun oynarken, sürekli olarak aynı miktarda ısı üretmesidir. Soğutucunun fanları da asla boş durmaz.
Genel bir kural olarak, Nvidia kartlarında 2D modunda frekanslar 300/600/100 MHz’e (GPU/shader/bellek) düşmelidir. Bir ATI çipi etrafında oluşturulmuş kartlar için ölçeklendirme modele bağlı olacaktır. Grafik yongası genellikle 240 veya 500 MHz’e düşürülse de, eski kartlardaki GDDR5 belleği en yüksek hızında kalma eğilimindedir. Bu nedenle, hız aşırtma, her iki satıcının ürünlerinin de boşta güç tüketimi üzerinde anında bir etkiye sahiptir, çünkü bunlar 2D modunda da daha yüksek saatlerde çalışmaya devam eder.
Son faktör olan GPU voltajı da kart üreticisi tarafından kontrol edilir. En kötü durumda, kartın voltajı yerinde kilitlenir ve böyle bir kartın hız aşırtması çok az marjla sonuçlanır. BIOS modifikasyonlarını veya ATI Tool gibi yardımcı programları kullanarak GPU voltajını değiştirmenin bazı yolları olsa da, bunların bile tüm kartlarda çalışması garanti edilmez. Ayrıca, donanımınızı üreticinin güvenli olarak kabul ettiği özelliklerin dışında çalıştırdığınız için kartınıza hız aşırtmanın garantinizi neredeyse kesinlikle geçersiz kıldığını unutmayın. Hemen hemen tüm mevcut grafik kartları, aşırı ısınmayı önleyen bir mekanizmaya sahiptir. 100 santigrat dereceye ulaştıklarında saat hızlarını otomatik olarak düşürürler. Ancak ne olursa olsun, GPU’nun voltajını yükseltmek, donanımınıza zarar verme riskini önemli ölçüde artırır.
MSI, kullanıcıların kararlılığı artırmak için GPU voltajını daha yüksek saat hızlarında artırmasına olanak tanıyan özel bir sürücü eklentisi kullanan GeForce GTX 260 Lightning ile voltaj modu alanına giriş yaptı. MSI, kartın halefi GeForce GTX 275 Lightning ile daha temkinli görünüyor. Yazılımı şimdi, belirli parametrelerde değişiklik yapılabileceğini, ancak donanıma zarar verebileceklerini açıklayan bir uyarı gösteriyor.
Bugünkü hedefimiz, hız aşırtma yoluyla bir sonraki en yüksek grafik donanımı sınıfının performans seviyesine ulaşmaya çalışmaktır. Bu test için MSI’dan, daha güçlü soğutma çözümleriyle gelen ve OC sürümleri olarak satılan iki özel model sipariş ettik, GTX 275 Lightning ve HD 4890 Cyclone SOC. Görünüşe göre, hedefimize ulaşmak, hız aşırtıldığında referans GeForce GTX 285’i alabilen GTX 275 Lightning’de bir çırpıda oldu. ATI’nin Radeon HD 4890’ı 4800 serisindeki en hızlı tek GPU’lu karttır, bu nedenle sadece geliştirilmiş hız aşırtma performansını referans kartınkiyle karşılaştıracağız. Son adayımız ATI’nin yepyeni Radeon HD 5770’i. Çok fazla taviz vermeden bu kartın bizi şaşırttığını ve 40nm üretim sürecinin ölçeklenebilirliğini fazlasıyla ortaya koyduğunu söyleyebiliriz.
